برگزاری کارگاه «روانشناسی در عکاسی» در بوشهر

مهدی امانی در کارگاه «روانشناسی در عکاسی» عنوان کرد: ابزاری که هنرمندان برای تولید یک اثر و سبک خاص خود استفاده می‌کنند باید قابلیت انتقال تمامی هیجانات و عواطف روان انسان از قبیل عشق، خشم، غم، ترس و شادی را داشته باشد.

به گزارش «سیرنگ»، وی با اشاره به اینکه هنر مدرن تعریف مشترکی ندارد، اضافه کرد: باید به تفاوت هنر با فن توجه کرد، در حقیقت فن مهارت‌ها و تکنیک‌های به کارگیری ابزار و اجسام برای تولید یک اثر است که الزاماً نیازی به داشتن ویژگی‌های هنری ندارد.

استاد روانشناسی دانشگاه پیام نور بوشهر با برشمردن هفت هنر اصلی عنوان کرد: شاخه‌های متنوع هنر شامل موسیقی (آهنگسازی، نوازندگی، خوانندگی،...)؛ ترسیمی (نقاشی، خطاطی، گرافیک، طراحی دیجیتال،...)؛ نمایشی (تئاتر، خیمه شب بازی، نقالی)؛ ادبیات (داستان، شعر، نمایشنامه، فیلمنامه،...)؛ رقص و حرکت که به عقیده من می‌تواند زیرمجموعه هنرهای نمایشی باشد؛ تجسمی (حجم سازی، عکاسی، طراحی،...) و سینما که مجموعه‌ای متشکل از تمامی هنرها است.

امانی با ارائه سؤالاتی جهت تأمل افراد حاضر در کارگاه بیان کرد: آیا عطرسازی می‌تواند به عنوان یک شاخه هنری جداگانه باشد؟ آیا هر کسی که با دوربین عکس می‌گیرد یک هنرمند عکاس است؟ آیا هر عکسی را می‌توان به عنوان یک اثر هنری محسوب کرد؟ آیا یک کار سفارشی تولید شده که با باورهای ذهنی و روانی هنرمند خالق آن اثر متناقض است، باز هم یک اثر هنری محسوب می‌شود؟ آیا تیپ شخصیتی و خلق‌وخو در نوع عکاسی ما اثر دارد؟

مدرس کارگاه روانشناسی در عکاسی اظهار کرد: عکاسی دریافت نور منعکس شده از اجسام و ثبت آن است و هنر عکاسی به ثبت تصاویر زیبا و خلاقانه‌ای اطلاق می‌شود که توسط فردی آگاه با هدف انتقال ادراک و بینش خالق اثر انجام می‌شود. در یک اثر هنری ساعت‌ها زمان برای جزئیات سوژه گذاشته می‌شود، برای نمونه مصاحبه با سوژه عکاسی پرتره که در آن یک شرح حال گرفته می‌شود تا با شخصیت و حالات او آشنا شده و با توجه به اطلاعاتی که به دست می‌آوریم پارامترهای خلق اثر را تغییر دهیم.

وی با اشاره به اهمیت تعامل بین روانشناسی و عکاسی بیان کرد: استفاده از عکاسی در روانشناسی شامل خوانش عکس در آزمون TAT و بروز هیجانات و عکاسی درمانی است؛ استفاده از روانشناسی در عکاسی نیز شامل انتخاب ژانر عکاسی با توجه به نوع شخصیت عکاس، ذهن آگاهی در عکاسی، برقراری ارتباط قوی و درک بهتر افرادی که به عنوان سوژه عکاسی انتخاب می‌شوند، درک بهتر نظر مخاطبان و منتقدان و درک تقریبی از هیجانات و شخصیت دیگر عکاسان (در صورت صادقانه بودن اثر) است.

مهدی امانی خاطرنشان کرد: عکس درمانی یکی از شاخه‌های هنردرمانی است که در آن با توجه به نوع بیماری و اختلال فرد، تکالیفی به منظور عکاسی متناسب با مشکل درمان‌جو به او داده می‌شود تا علائم بیماری کاهش یافته یا بهبود پیدا کند. این روش در درمان بیماری‌هایی چون افسردگی، اوتیسم، میوتیسم و یا فوبیاها کاربرد دارد و عکاسی با روش‌های شرطی‌زدایی فعال و حساسیت‌زدایی منظم باعث درمان و تأثیر در ناخودآگاه افراد می‌شود.

او با اشاره به انتخاب ژانر با توجه به تیپ شخصیتی عکاس گفت: نوع شخصیت D معمولاً به سمت کارهای تبلیغاتی و صنعتی می‌رود و تایپ شخصیتی C به سمت عکاسی خبری و مستند اجتماعی می‌رود که البته این مورد مشمول استثنا نیز می‌شود.

این روانشناس با بیان مبحث ذهن آگاهی در عکاسی افزود: این یک رویکرد درمانی است که می‌تواند در عکاسی استفاده شود. ذهن آگاهی به معنای حضور در لحظه است، یعنی آگاهی از تجربه کنونی و پذیرش آن توأم با نگه‌داشتن توجه در زمان حال بدون قضاوت و پیش‌داوری‌های ذهنی.

مهدی امانی با شرح برخی از تکنیک‌های ذهن‌آگاهی در عکاسی اظهار کرد: پیش از اقدام به عکاسی و ثبت یک تصویر آگاه باشید. با تمرین سه‌دقیقه‌ای تنفس و ریلکسیشن بدن و ذهن خود را آرام کنید. از پیش‌داوری ذهنی درباره سوژه‌ها خودداری کنید تا خلاق بمانید. بدانید که هدف اصلی شما از عکاسی لذت بردن در زمان حال است و سعی کنید صداها را به دقت گوش دهید. اگر موقعیت دارید مثلاً در ساحل با دراز کشیدن بر روی ماسه‌ها یک Body Scan سریع انجام دهید و با تمرکز بر تک‌تک اعضای بدن خود به تن‌آرامی بپردازید.

وی افزود: برای درک بهتر نظرات مخاطبان و منتقدان از آنها سؤالاتی درباره اثر خود بپرسید و سعی کنید بیشتر شنونده باشید. آیا هیجان یا پیام شما را دریافت کرده؟ آیا از نظر او اثر شما زیبا و خلاقانه است، چرا؟ پیشنهاد مخاطب برای بهتر شدن عکس شما چیست؟ و در کنار اینها برای شنیدن نظرات مخاطبان اشتیاق نشان دهید و نظر مخاطبان را با تیپ شخصیتی آنها تطبیق دهید.

استاد روانشناسی دانشگاه پیام نور بوشهر با بیان اینکه از اثر عکاس می‌توان تا حدودی به هیجانات و شخصیت او پی برد، ادامه داد: این در صورت صادقانه بودن اثر امکان‌پذیر است، برای مثال از طریق ژانر مورد انتخاب عکاس (خبری، جنگ، مینیمال، مدلینگ) و یا نوع روایت فنی عکس (کادربندی، ترکیب‌بندی، نور و تونالیته رنگ)، انتخاب سوژه‌ها، زاویه نگاه عکاس به موضوعات و خط فکری او به یک درک تقریبی از هیجانات و شخصیت عکاس دست یابید.

این کارگاه با محورهای روانشناسی در خوانش عکس، روانشناسی در بیان و اجرای ایده، شخصیت شناسی سوژه در عکاسی، روانشناسی رنگ و نور و به همت موسسه پویش جمعه‌های عکاسی جوان با همکاری انجمن علمی روانشناسی دانشگاه پیام نور بوشهر و با حضور جمعی از عکاسان، دانشجویان و علاقمندان برگزار شد.

منبع: ایسنا