پنجره‌ای گشوده به سوی شعر و داستان

 

از طرفی اعضای مراکز فرهنگی-هنری کانون پرورش فکری هم در این مجال با نگارنده یا سراینده اثر روبه‌رو می‌شوند و از انگیزه، هدف و دنیای ذهنی خالق کتاب بیشتر مطلع می‌شوند. برنامه «دو پنجره» در بوشهر امسال میزبان عباسعلی سپاهی‌یونسی بود؛ شاعری که متولد 1354 در روستای کویری و تاریخی «یونسی» خراسان است.

 

او در این خصوص می‌گوید: «من در یک خانواده روستایی و بی‌سواد به دنیا آمدم. فقط مادرم سواد خواندن قرآن داشت. من سال چهارم یا پنجم ابتدایی بودم که اولین شعرهایم را سرودم ولی آن زمان سروده‌هایم آنچنان جدی گرفته نشد تا دوره راهنمایی و بعد از آن دبیرستان که برادر بزرگم اندکی مشوق من شد. او برایم یک کتاب شعر گرفت و از دوره دبیرستان، دیگر شعر برایم جدی شد؛ یعنی خودم با نشریاتی که در این حوزه کار می‌کردند ارتباط گرفتم و این مسیر خوبی بود که آغاز شد و تا امروز ادامه داشته است. من از این طریق توانستم هم تولید‌کنندگان و کسانی را که در این حوزه اثر خلق می‌کنند، بشناسم و هم کار خود را به مخاطبان کودک و جوان معرفی کنم».

 

برگزاری برنامه «دو پنجره» برعهده بخش آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است، از این‌رو، سمیه رسولی، کارشناس آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر در خصوص برنامه امسال به بامداد جنوب، گفت: برنامه «دو پنجره» امسال را با حضور عباسعلی سپاهی‌یونسی، شاعر و نویسنده حوزه کودک و نوجوان گشودیم.شاعری که حرف‌های زیادی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان برای گفتن دارد.

 

برنامه امسال نسبت به سال‌های قبل متفاوت و متنوع بود؛ این برنامه صبح روز سه‌شنبه در مرکز شماره دو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با نقد و بررسی مجموعه‌ شعر «نه نخ شدم نه خرس» از آقای سپاهی‌یونسی برگزار شد، سپس ظهر با حضور این شاعر کشوری و اعضای کانون پرورش فکری از سراسر استان برای ادای احترام به آرامگاه آتشی رفتیم و در آنجا اعضا به شعرخوانی پرداختند. در واقع، در هر دو قسمت این برنامه، این بچه‌های نوجوان بودند که محور اصلی برنامه و برگزارکنندگان ویژه بودند. 

 

وی در ادامه با تاکید بر این‌که در ارزیابی سطح کیفی این برنامه باید گفت که هر سال شاهد پختگی بیشتری در نقد ارائه شده از سوی اعضا هستیم و این بسیار خوشحال‌کننده است، در خصوص اهداف برگزاری برنامه ادبی «دوپنجره» توضیح داد: بالا بردن سطح اطلاعات ادبی اعضای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، آشنا کردن آنها با نقد و شیوه‌های مختلف آن، تمرین گفت‌وگو و تبادل نظر با همسالان، آماده کردن اعضا برای حضور و ورود به جوامع ادبی بزرگ‌تر و... از اهداف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر در برگزاری برنامه «دو پنجره» است .

 

رسولی با اشاره به این‌که در قسمت نقد و بررسی کتاب «نه نخ شدم نه خرس» که از سوی اعضای کودک و نوجوان مراکز مختلف کانون پرورش فکری صورت گرفت، آنها به نقد ظاهری و محتوایی کتاب مذکور پرداختند، تصریح کرد: اعضا در نقد و بررسی خود به به‌کارگیری کلمات از سوی شاعر، محتوای شعر، غنی بودن شعر از لحاظ احساسات، زبان شعری شاعر، عنصر تخیل در شعر، توصیفات، وضعیت وزن در شعرهای مختلف این مجموعه شعر، انتخاب نام اشعار، تصویرگری‌ها و... اشاره کردند. امسال برخلاف سال‌های پیش برنامه «دو پنجره» در استان بوشهر دو روز برگزار شد.

 

کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان در روز دوم اقدام به برگزاری کارگاه آموزش داستان‌نویسی و شعرسرایی خلاق با حضور و تدریس آقای سپاهی‌یونسی کرد. این کارگاه آموزشی برای دانش‌آموزان دختر مدرسه شهید سهام خیام برگزار شد که در حاشیه این کارگاه آقای سپاهی‌یونسی با دانش‌آموزان به گفت‌وگو و شعرخوانی پرداخت. جشن امضای کتاب هم بخش دیگر برنامه روز دوم بود. خوشبختانه سطح کیفی برنامه «دو پنجره» امسال در استان بوشهر با حضور آقای سپاهی‌یونسی بسیار خوب ارزیابی شد، چراکه وی از شاعران موفق حوزه ادبیات کودک و نوجوان است که تجارب موفق وی در این حوزه قابل توجه هستند. زبان صمیمی این شاعر در شعرهایش، کشف دنیای جدیدی که در اشعار وی اتفاق می‌افتاد و به‌کارگیری خلاقانه کلمات را در کنار دلایل دیگر، می‌توان از ویژگی‌های شاخص شعر عباسعلی سپاهی‌یونسی برشمرد.

 

در ادامه به سراغ عباسعلی سپاهی‌یونسی رفتیم و گفت‌وگویی با او صورت دادیم تا با دیدگاه وی در خصوص برنامه «دوپنجره»، ادبیات کودک و نوجوان و حوزه نشر کودک آشنا شویم.

 

 

من شبیه این برنامه را در زادگاه خودم شهر گناباد هم راجع به همین کتابم تجربه کردم، همچنین با حضور اعضای کانون پرورش فکری در مشهد هم این برنامه برگزار شد.

 

در تبریز هم تعدادی از بچه‌ها کتابم به دستشان رسیده بود. خوشبختانه در هر کدام از این چند برنامه‌ای که من تا الان راجع به این کتاب داشته‌ام، بازخورد مثبتی از نوجوانان و حتی بزرگ‌ترها گرفته‌ام. صحبت‌هایی که راجع به تصویرگری کتاب شد، خوب بود. بخشی از این موضوع سلیقه‌ای است و من به‌شخصه رضایت دارم. من فکر می‌کنم برنامه «دو پنجره» هم یکی از اتفاقات خیلی خوب است؛ یعنی این‌که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فکر کرده و برنامه گذاشته که شاعر و نویسنده رو در رو با مخاطب خود بنشیند و نظرات بچه‌ها را بگیرد و این خیلی اتفاق خوشایندی است که در کل کشور در حال برگزاری است. این دو روزه که من در بوشهر بودم، خیلی حس خوبی داشتم، زیرا برای منِ نویسنده، اصل این است که ببینم مخاطب نوجوان، کارم را خوانده است. 

 

 

شاید یکی از کارکردهای شعر در حوزه ادبیات این باشد که یک کنکاش ذهنی برای شما به‌عنوان خواننده به‌وجود بیاید؛ یعنی نوجوان با خودش بیندیشد که چرا خرس؟ اما مجموعه‌ای از چیزهای مختلف اینجا کنار هم قرار گرفته تا یک کلیت شاعرانه و مخیل را خلق کند. مهم حرف پایان شعر است که می‌گوید: «شکرت خداجان گرچه دلتنگم «نه نخ شدم، نه خرس، نه سنگم، نه...» انتهای این گفتن، می‌تواند باز و سیال بماند و در این شعر بیان کردم، از این‌که انسان هستم خوشحالم، چراکه انسان شأن و منزلتی دارد که هیچ‌کدام از این اشیا ندارند.

 

 

من در این برنامه علاوه بر آشنا شدن با ذائقه بچه‌ها متوجه شدم که به چه میزان کودکان نکته‌بین هستند و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هم باید با توجه به این نکته‌سنجی در انتخاب آثار دیگرش به‌عنوان ناشر دقت بیشتری داشته باشد. مثلا در این برنامه، یکی از بچه‌ها می‌گفت شعری که در مورد پدربزرگ متوفی در ابتدای کتاب آمده، بسیار غمگین است و برای بخش نخست کتاب مناسب نیست. البته بچه‌ها ایرادی به خود شعرها نداشتند، بلکه بحث در چینش شعرها بود که مقداری به آن نقد داشتند و من به‌عنوان مولف باید به این نکته‌سنجی‌ها بیشتر دقت می‌کردم.

 

 

تصویرگری کتاب بر عهده من نبوده و این متاسفانه یک ایراد است که مولف و تصویرگر باید در کنار هم به همفکری و اجماع برسند. بی‌شک حاصل کار در این همکاری‌ها بهتر می‌شود. مانند آنچه که در غرب صورت می‌گیرد. به‌طور قطع دنیای ذهنی من مولف اثر با تصویرگر، گاهی فاصله‌های بسیاری دارد.

 

 

بله (البته من قبل از این همکاری از کانون پرورش فکری جوایز مختلفی هم برای تک‌شعرهایم و هم برای کتاب‌هایم دریافت کردم) چون وقتی شما با کانون پرورش فکری کار می‌کنید خیالتان راحت است که اثر به‌دست مخاطب فرهیخته می‌رسد.

 

چون کانون پرورش فکری در بسیاری از نقاط نمایندگی فروش و ارائه دارد و آن را به‌صورت گسترده عرضه می‌کند. کتاب «نه نخ شدم، نه خرس» سال ۹۴ به همت انتشارات کانون پرورش فکری در چهار هزار نسخه منتشر شده که الان تمام شده و باید دوباره تجدید چاپ شود. خب این نشان می‌دهد که اثر به دست مخاطبانش رسیده؛ به‌صورت گسترده هم این کار انجام گرفته است. پس این یک امتیاز برای من محسوب می‌شود و مایلم که اگر بپذیرند کار بعدی‌ام را هم با همکاری کانون پرورش فکری منتشر کنم.

 

 

کار اصلی من شعر است. برای سه گروه سنی می‌نویسم؛ خردسال، کودک و نوجوان ولی بیشتر با شعر نوجوان شناخته می‌شوم. شاید چون کتاب‌های بیشتری در این حوزه داشته‌ام. من بیش از ۴۰ تا کتاب نوشته‌ام که تعدادی از آنها دلی بوده و برای خودم نوشته‌ام و برخی هم سفارشی بوده‌اند. آن کارهایی که خودم بیشتر می‌پسندم، عبارتند از: اولین کتابم که سال ۷۹ به‌نام «صبح و سیب» چاپ شد، بعد کتاب‌های «یاد لبخندهایتان هستم»، «راه رفتن زیر باران» و «شاید همین اطراف باشد» و آخرین مجموعه شعری‌ام «نه نخ شدم، نه خرس» (حوزه نوجوان). همین‌طور کارهای کودک مثل «طفلکی آقای سیر»، «خسته نباشی خدا جان»، «آنی مانی» و «شب که میشه کلاغا» اینها از آن کتاب‌هایی هستند که برای خود من جدیدتر بوده‌اند و وقت بیشتری برایشان گذاشته‌ام.

 

این گفت‌وگو ادامه دارد...