بدقولی مسوولان اکران فیلم را به تاخیر انداخت

سیرنگ: اکران فیلم «پینوکیو، عامو سردار و رئیسلی» تازه‌ترین اثر سیدرضا صافی، مستندساز و کارگردان هم‌استانی از پنجشنبه (9 آذرماه) در آیینی با حضور چهره‌های برجسته سینمای ایران در سینما بهمن بوشهر آغاز می‌شود.

به گزارش «سیرنگ» به نقل از بامداد جنوب - الهام بهروزی، اکران فیلم «پینوکیو، عامو سردار و رئیسلی» تازه‌ترین اثر سیدرضا صافی، مستندساز و کارگردان هم‌استانی از پنجشنبه (9 آذرماه) در آیینی با حضور مجید مظفری، فاطمه گودرزی، مرضیه برومند، ایرج طهماسب و امیرحسین صدیق، چهره‌های برجسته سینمای ایران با حمایت اداره‌کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر ساعت 17:30 در سینما بهمن بوشهر آغاز می‌شود. البته این فیلم اجتماعی که در ژانر کودک و نوجوان است، قرار بود مهرماه اکران شود که بنا به دلایلی نمایش آن به آذرماه موکول شد.

هرچند مقرر شده بود که اکران فیلم «پینوکیو، عامو سردار و رئیسلی» دوم آذرماه از تهران آغاز شود اما این مهم اتفاق نیفتاد و در این‌باره تهیه‌کننده فیلم گفته است: «ابتدا قرار بود اکران فیلم از تهران آغاز شود اما باتوجه به ترافیک شدید اکران و فیلم‌هایی که قرار است همزمان با هم به نمایش درآیند؛ تصمیم گرفتیم تا در روند آغاز اکران فیلم «پینوکیو، عامو سردار و رئیسلی» تغییراتی ایجاد کنیم». ناصر عنصری در ادامه با بیان این‌که متاسفانه در اکران فیلم‌ها به مخاطبان شهرستان‌ها آن‌گونه که باید توجه نمی‌شود، افزوده است: «بنابراین ما تصمیم گرفتیم با توجه به این‌که فیلم «پینوکیو، عامو سردار و رئیسلی» در استان بوشهر ساخته شده است و همچنین برای احترام به مخاطبان و کودکان شهرستانی، اکران این فیلم را از شهرستان‌ها آغاز کنیم. از این‌رو، افتتاحیه اکران این فیلم در شهر بوشهر برگزار شده و همزمان با این آیین، اکران آن در شهرهای بوشهر، شیراز، مشهد، اصفهان آغاز می‌شود».

فیلم «پینوکیو، عامو سردار و رئیسلی» یکی از پرافتخارترین فیلم‌های سینمای کودک در سال‌های اخیر است که توانسته جایزه بهترین فیلمنامه و فیلم و جایزه بهترین دستاورد فنی و هنری (برای جلوه‌های ویژه بصری) بخش سینمای ایران از بیست و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های نوجوانان ایران (همدان 1394)، جایزه بهترین فیلم بلند داستانی و جایزه ویژه هیات داوران بخش بین‌الملل چهل و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد (تهران 1395) را از آن خود کند. در این فیلم حجت شورکی، حسین قفلی، جوهر تنگستانی، علی نیک‌فر، اصغر جوادی، احمد قربانی، علیرضا میرشکاری، جعفر بهستانی، جهانگیر اژدری، عباس بارونی، مهدی جهانبخشیان، وحیده حسینی و مهرنوش ذوالفقاری به ایفای نقش می‌پردازند.

در خصوص اکران فیلم «پینوکیو، عامو سردار و رئیسلی» با سیدرضا صافی که تاکنون کارگردانی آثاری چون «مداد» و «منظر» (فیلم‌های کوتاه)، «تخم‌مرغ جنگی» (فیلم تلویزیونی)، «قصه‌های عباس و یونس» (سریال)، «برگ‌های دفترم» و «خانه شیشه‌ای» (فیلم داستانی)، «فرار» (تله فیلم)، «بالابان» (فیلم سینمایی) و «5 نفر» (مستند پنج قسمتی) را در کارنامه هنری خود ثبت کرده است، گفت‌وگویی مفصل صورت داده‌ایم که در ادامه می‌آید.

چرا فیلم «پینوکیو، عاموسردار و رئیسلی» با تاخیر اکران شد؟

سال 94 پس از موفقیت این فیلم در جشنواره کودک و نوجوان و دریافت سه جایزه اصلی این جشنواره، با خبر شدیم که سازمان سینمایی در نظر دارد برخی از سینماهای سراسر کشور را برای نمایش آثار کودکان و نوجوانان اختصاص دهد. این وعده زمانی برای ما مسجّل شد که خبر آن را هم از اخبار سراسری سیما دیدیم و شنیدیم. حُسن بارز این وعده و دلیل انتظار ما برای عملی شدن آن، این مساله بود که باعث می‌شد تا هم از حیث تعداد سالن‌های نمایش‌دهنده و هم از نظر تعداد سانس‌های نمایش، شرایط بهتری در سراسر کشور داشته باشیم! اما این انتظار با امروز و فردای مسوولان آنقدر به درازا کشید که در نهایت ناچار شدیم در گروه آزاد فیلممان را به دریای اکران بسپاریم.

این فیلم چه داستانی را روایت می‌کند و چقدر در آن به اقلیم و آیین‌های جنوب توجه شده است؟

همایون، نوجوان 15 ساله پر شر و شور و در عین حال خیالباف دلواری است. اکنون در آستانه بزرگداشت یکصدمین سالگرد شهادت رئیسعلی (هم‌ولایتی همایون)، طمع تصاحب جایزه مقاله‌نویسی، همایون را که شاگردی لاابالی است، وسوسه می‌کند. این وسوسه کودکانه سرآغاز قدم نهادن در مسیری است که شوخی‌بردار نیست اما همایون با کودکی‌های خود، تلخی‌های یک روایت تاریخی را برایمان شیرین و آمیخته به چاشنی خیال و رویا می‌کند... . این فیلم مشخصا دارای تعدد حوادث و رویدادهاست که به‌طور پیاپی ما را در وضعیت‌های مختلفِ دوران نوجوانیِ شخصیت اصلی قصه قرار می‌دهد. این خصیصه (تعدد حوادث و رویدادها) از مشخصه‌های بارز و اصلی ژانر کودک و نوجوان است که بنابر نیاز ذهنی و عاطفی مخاطب کم‌حوصله ، باید مدام او (مخاطب) در موقعیت‌های متفاوت داستانی قرار بگیرد تا همراهی با فیلم را از دست ندهد.

فیلم کودک متکی به عنصر تخیل است، شما در این اثر چقدر به این مهم توجه کردید؟

یکی دیگر از ابعاد خلق جذابیتِ بصری، توجه به فانتزی‌های تصویری در ژانر کودک و نوجوان است. در این فیلم، حجم نسبتا بالایی از اسپیشیال افکت و انیمیشن (حدود 200 پلان) تعبیه شده و به تناسب روایت، در جای جای قصه، تُقس شده است. خوشبختانه در همین زمینه فیلم ما موفق به دریافت جایزه بهترین دستاورد فنی و هنری شد که به مدیر جلوه‌های ویژه این فیلم برادر عزیزم، جواد رمضانی تعلق گرفت. علاوه بر جلوه‌های ویژه بصری، تلاش کردیم تا جای‌جای فیلم را از جذابیت‌های دیداری و بصری انباشته کنیم. از دیگر عناصر پررنگ و برجسته در این فیلم استفاده از موسیقی و به‌خصوص موسیقی محلی و پرحرارت بوشهری است. علاوه بر این‌که در چند نقطه از داستان در خودِ فیلم از سوی بازیگران، نغمه‌های محلی سروده و با شکلی ریتمیک اجرا می‌شود، موسیقی ارکسترال نیز در ترکیب با سازهای بومی و طرب‌انگیز جنوبی، فضایی شاد و کودکانه و در عین حال فانتزی را ترسیم می‌کند. در این بخش جا دارد از زحمات آهنگسازان عزیز این فیلم محسن شریفیان و بابک شهرکی تجلیل کنم که الحق و الانصاف سنگ تمام گذاشتند.

شما از جمله کارگردان‌هایی هستید که توجه ویژه‌ای به حوزه کودک و نوجوان دارید، از دید شما چرا سینمای کودک دیگر آن رونقی را که در دهه‌های ۶۰ و‌ ۷۰ داشت، ندارد؟

فکر می‌کنم عمده‌ترین دلیل آن مسن شدن جمعیت کشورمان است! تعداد کودکان سرزمین من بسیار کم شده است! در طول دهه‌های پنجاه و شصت ما با کمبود جا و مدرسه مواجه بودیم، از بس که جمعیت کودکان زیاد بود و دقیقا برعکس شرایط فعلی، در آن زمان با انفجار جمعیت کودک، جوان و نوجوان مواجه بودیم..! اما امروزه با کمال تاسف فشارهای اقتصادی، اجتماعی و نیز اعتماد و اطمینان نداشتن به آینده، فرزندآوری را به حادثه‌ای بسیار پرریسک در کشورمان تبدیل کرده است!!! هرچند با کم شدن جمعیت کودکان، از اهمیت تولید فیلم و آثار هنری برای این قشر کاسته نمی‌شود اما از آنجا که فیلمساز ناچار است به‌شدت تابع مختصات اقتصادی و فروش فیلم باشد، کم شدن جمعیت مخاطب ریسک اقتصادی این‌گونه تولیدات را بالا می‌برد. از سوی دیگر، در سال‌های اخیر انواع و اقسام محصولات سینمایی خارجی و بازی‌های رایانه‌ای بازار کشورمان را در قبضه خود گرفته است که این فاکتور نیز دلیل دیگری است بر ریسک بالای فعالیت در این حوزه. با وجود این‌که شرایط ذکر شده حمایت و نگاه ویژه‌تری را از سوی استراتژیست‌ها و متولیان فرهنگی و سینمایی می‌طلبد اما چه کنیم که مسوولان عزیز احساس نیاز به برنامه‌ریزی و حمایت از کودکان سرزمینشان نمی‌کنند!

آموزش و پرورش چقدر در رونق سینمای کودک می‌تواند تاثیر داشته باشد؟

مجموعه آموزش و پرورش خیلی‌خیلی می‌تواند موثر باشد، مشروط بر این‌که مدیران این وزارتخانه نخست سینما را به‌عنوان یک نیاز ضروری برای تربیت نسل آینده لازم و ضروری بدانند و دوم، احساس خطر در شرایط فقدان کار فرهنگی را جدی بگیرند. الان قریب به نیم‌قرن است که جشنواره بین‌المللی فیلم رشد به همت دفتر تکنولوژی آموزشی وزارت آموزش و پرورش برگزار می‌شود. این جشنواره هم مثل بسیاری از کارها و حرکت‌هایی که در ابتدا با یک شروع خوب استارت زده شدند، آغاز شد ولی متاسفانه در ادامه تبدیل به یک عمل رفع تکلیفیِ روتین شده است که خروجی آن اتفاق چشمگیری را در زمینه سینمای کودک رقم نمی‌زند!

فیلمسازان حوزه کودک و نوجوان بیشتر به محتوا توجه دارند یا گیشه؟ چرا؟

تولیدات در این حوزه، آنقدر نحیف و لاغر و اندک است که مجالی برای نقد جدی وجود ندارد... .

خانواده‌ها چگونه می‌توانند به رونق و رشد سینمای کودک کمک کنند؟

خانواده‌ها مصرف‌کننده کالای فرهنگی هستند. مصرف‌کننده ترجیح می‌دهد که مرغوبت‌ترین کالا را استفاده کند، بنابراین در شرایط فعلی من حَرَجی بر خانواده‌ها نمی‌بینم. تصورم این است که اگر تولیدات خوب سینمایی داشته باشیم و از سوی دیگر، صدا و سیما و شهرداری‌ها که بازوی بسیار قدرتمندی برای تبلیغات هستند، با نگاه حمایتی از محصولات فرهنگی در تبلیغ و تبیین آن همکار سینمای کودک و نوجوان شوند، خانواده‌ها به‌طور قطع استقبال می‌کنند.

چرا جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان منفعل عمل می‌کند، در حالی که تنها رویداد هنری بزرگ در حوزه سینما و فیلم کودک است، از دید شما این جشنواره چقدر به رشد و اعتلای سینمای کودک کمک کرده است؟

متاسفانه نگاه «آفتابه، لگن هفت دست، شام و ناهار هیچی» همچنان بر تمامی جشنواره‌های ما حاکم است. اگر هدف ما از برپایی جشنواره، صرفا برگزاری چند روز جشن و دور همی و نمایش چند فیلم و اهدای چند جایزه است، باید گفت، به همین شکل بسیار خوب و عالی است! اما اگر قرار است که این جشنواره از محصولات برتر حمایت کند، ما که از آن شام و ناهاری ندیدیم!!!

هدفتان از فعالیت در حوزه کودک چیست و به نظر شما امروز نیاز است بیشتر چه موضوعاتی در حوزه کودک به فیلم تبدیل شود؟

قبل از این‌که هدفی قطعی به‌معنای مرسوم و کلاسیکش داشته باشم، باید اعتراف کنم که این کودک درونم است که فرمان می‌دهد امروز چه بنویس و فردا چه بساز! بنابراین در این زمینه ریش و قیچی را کاملا به‌دست همان رضا کوچولوی شیطان و نا‌آ‌رام سپرده‌ام! شما دعا کنید، عاقل شود... من امروز به‌عنوان یک پدر تلاش می‌کنم تا فرزندم را برای رویارویی با حوادث آینده زندگی‌اش پرورش دهم. به او می‌آموزم که با مسائل صفر و صدی برخورد نکند، احتمال خطا در رفتار و تصوراتش را منتفی نداند، توان مواجهه با ملایمات را بدون حضور پدر و مادر در آینده داشته باشد، قادر به تشخیص اولویت‌های زندگی خود باشد. خوب را از خوب‌تر و بد را از بدتر تشخیص دهد و بر اساس آن اولویت‌هایش را تعیین کند... طبیعتا فعالیت در حوزه سینمای کودک نیز باید چنین رویکردی داشته باشد؛ یعنی فرزندان ایران و بلکه جهان را (یعنی کودکان ایران و جهان را) فرزندان خود بدانیم و بر اساس همین مسوولیت‌پذیری با زبانی کودکانه، مسیر را تبیین کنیم، چر‌اکه «چون سرو کارت پی کودک فُتاد/ پس زبان کودکی باید گُشاد...».

یادآوری می‌شود، فیلم سینمایی «پینوکیو، عامو سردار و رئیسلی» فردا (پنجشنبه نهم آذرماه) با حضور مرضیه برومند، ایرج طهماسب، فاطمه گودرزی، امیرحسین صدیق، مجید مظفری و عوامل فیلم، ساعت 17:30 در سینما بهمن اکران خود را آغاز می‌کند.