هنر نقش موثری در نمایش معضلات اجتماعی دارد

 

اعتیاد یکی از آن دردهایی است که حیات و سلامت جامعه به‌خصوص جوانان را نشانه گرفته و چه بسیار کاشانه‌های پررونق را بی‌رونق کرده است. تاکنون از نقش هنر در تامین سلامت روح و روان بسیار نوشته‌ایم و در این نوشتار نیز به تاثیر آن در نشان دادن چهره‌ کریه معضلات اجتماعی چون اعتیاد خواهیم نوشت. برگزاری نمایشگاه‌های عکس «نه به اعتیاد» یکی از رویدادهای هنری است که توجه خیلی از افراد جامعه را به خود جذب کرده است، به‌خصوص افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها درگیر اعتیاد است. اعتیاد نوعی بیماری است که تنها راه خلاصی از آن ایجاد تحولی عظیم در طرز تفکر و ذهنیات شخص است. در این زمینه خانواده و نزدیکان آن شخص می‌توانند بیشترین تاثیر را روی فرد داشته باشند. در نمایشگاه‌هایی که با موضوع اعتیاد در سراسر کشور و یا استان برگزار می‌شوند، ما با تصاویری روبه‌رو می‌شویم که فلاکت و تلخی‌های زندگی افراد معتاد را به نمایش گذاشته‌اند، این تصاویر انسان را ساعت‌ها بر جای خود میخکوب می‌کند، گاه آنقدر تلخ هستند که توان را از پایت می‌گیرد و گاه آنقدر رقت‌انگیز که چشمانت را خیس می‌کند. آریادخت جهانبخشان از جمله هنرمندانی است که به کمک هنر خود در تلاش است تا آسیب‌های اجتماعی و پیامدهای جبران‌ناپذیر آن را به نمایش بگذارد. او در تازه‌ترین فعالیت هنری خود که برگزاری یک نمایشگاه عکس به‌نام «گُلی» است، سیمای اعتیاد را در استان فارس و شمال کشور به تصویر کشیده است، کاری که چندان راحت نیست. تمام تصاویر این نمایشگاه که قرار است روز پنجشنبه (پنجم اسفندماه) در عمارت بیلیارد بوشهر گشایش یابد، مستند است. گفت‌وگویی را در خصوص این نمایشگاه با آریادخت جهان‌بخشان، هنرمند عکاس هم‌استانی صورت داده‌ایم که در ادامه می‌آید.

 

چند سالي بود كه مشغول تحقيق روي آسيب‌هاي اجتماعي بودم و در این مدت در کنار مدیریت گالری «آریادخت»، درگیر فراهم کردن مجموعه عكسي برای نمایش در نمایشگاهی به‌نام «گُلي» بودم. در این مجموعه عکس‌ زندگی چند دختر و پسر به تصویر کشیده است که به ماري جوانا روی آورده‌ و زندگی خود را وقف خوشگذرانی‌های بی‌اساس و پوچ کرده‌اند‌ تا اين‌كه صاحبخانه، خانه را از آنها مي‌گيرد و آنها که جا و مکان دیگری نداشتند آواره کوچه و برزن می‌شوند. این افراد به‌دلیل اعتیاد به ماری‌جوانا بسیار بي‌انگيزه و بي‌هدف شده بودند، به طوری که يكي از آنها در جاده با ماشین چپ مي‌كند و جان خود را از دست می‌دهد، يكي ديگر به خارج از كشور فرار مي‌كند و بقيه نيز اسیر سرگذشت‌های تلخی می‌شوند اما در این میان یکی از اینها پس از سه سال اعتیادش را ترك می‌کند و به آغوش والدينش بر می‌گردد. همین پايان خوش زندگی این فرد مرا ترغيب کرد تا یک نمایشگاه عکس با موضوع اعتیاد برگزار کنم. البته ناگفته نماند که از همان سه‌سال پیش مجوز نمایش عکس‌هایم را گرفته بودم.

 

در جریان ثبت عکس‌ها از اعتیاد این افراد متوجه شدم که آنها زمانی که در اثر مصرف مواد مخدر دچار توهم می‌شوند، با جن یا موجودی به‌‌نام «گلی» حرف می‌زنند، آنها ادعا می‌کردند که صدای او را می‌شنوند و گاه این موجود را در قالب یک دختر 16 ساله و گاه 24 ساله می‌دیدند. به همین دلیل تصمیم گرفتم نام نمایشگاه را به نام همین جن یا موجود عجیب‌غریب بگذارم.

 

به‌طور قطع مي‌تواند، زیرا وقتي خانواده‌ها ويراني اين قربانيان را مي‌بينند، بیشتر به رفتار خود با فرزندانشان توجه می‌کنند. همان طور که اطلاع دارید، بیشترین دلیل فرار جوانان از خانه فشار و محدوديت‌هايي است كه در خانه متحمل می‌شوند.

 

هنر هميشه نقش بسزايي در بيان رويدادها و آسیب‌های اجتماعی داشته و دارد، اميدوارم اين نمايشگاه نيز موثر واقع شود و بتوانم با ارائه اين عكس‌ها گام موثري را در راستای آگاهی‌بخشی جامعه در خصوص اعتیاد و پیامدهای ناگوار آن بردارم. در کنار نمایش تصاویری از اعتیاد در این نمایشگاه قرار است، فيلم مستند كوتاهي از زندگي رقت‌بار اين قربانيان پخش شود كه به‌طور قطع افراد با ديدن اين فيلم هرگز به اعتیاد روی نمی‌آورند.

 

عكاسي برای من مسیری است برای شناخت بهتر و بیشتر راه‌هاي پرفراز و نشيب که هر کدام تلخي‌ها و شيريني‌هاي خاص خود را دارند و در این هنر به قول شاعر «گاهي گداي گدايي و بخت با تو یار نيست/ گاهي تمام شهر گداي تو مي‌شود».  اين حرفه به گونه‌ای است كه گاهي به شما اميد و انگيزه ادامه دادن به راهت را مي‌دهد و گاه هم مايوست می‌کند اما هرچه به عمق آن فرو مي‌رويد، به ارزش و نقش مفيدش در جامعه بيشتر پي مي‌بريد. در این هنر شوربختانه گاه تو را ناخواسته به حاشيه مي‌برند اما هر نوآوري در این هنر دريچه‌اي از زیبایی‌ها و واقعیت‌ها را به‌روی تو باز می‌کند که براي عبور از آن بايد رياضت‌ها را تحمل کرد تا به حداقل‌ها رسید. گاهي فعاليت در اين حوزه موجب شهره شدن نيز مي‌شود كه با حضور در عرصه‌هاي مختلف اجتماعي (با تكيه بر اين حرفه) موجب خرسندي و تحسين مردم واقع مي‌شوي كه من بارها با اين پديده خوشايند روبه‌رو شدم و اينجاست كه احساس مي‌کنی اين هنر يادگار شیرین مرارت‌هایی است که متحمل شده‌ای و همین مساله مرا به ادامه راه امیدوار می‌کند و هميشه به خودم تاکید می‌کنم که «یه مورچه اگه صد بار دونش بيفته، بازم برش مي‌داره واسه اين‌كه اميد داره» ولی گاهي اوقات سختي كار تو را از پا در مي‌آورد، به‌عنوان نمونه، همين پروژه‌اي كه عكسبرداري کردم تا چندين مدت بعد از آن احساس افسردگي می‌کردم و مدت زیادی گذشت تا توانستم نشاط خودم را بازیابم که در این مسیر خواهرم آذرنوش خيلي به من كمك كرد، به‌طوری که حال خوش و امیدواری به آینده‌ام را مديون خواهرم هستم، چرا كه بدون كمك‌هاي او هر گز خوب نمي‌شدم. چنان از نظر روحی ویران شده بودم که تا دو ماه از خانه نمي‌توانستم بيرون بیایم.

 

از ابتداي اين پروژه كه در سال ٩٢ كليد خورد آقاي تركمانمنش دبير شوراي هماهنگي مواد مخدر استان بوشهر و آقاي فكوري قائم‌مقام رئيس ستاد امر به معروف و نهي از منكر شهرستان بوشهر مرا مورد حمایت خود قرار دادند و علاوه بر این در برگزاری این نمایشگاه عبدالخالق برزگرزاده رئيس شوراي شهر و آقاي حيدري معاون شهردار با در اختیار قرار دادن محل نمایشگاه مرا همراهی کردند، همچنین آقاي گراوند معاونت سياسي، امنيتي و اجتماعي استانداری بوشهر، ستاد مبارزه با مواد مخدر، آزمايشگاه فني و مكانيك خاك بهسازه، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، سازمان فرهنگي تفريحي شهرداري بوشهر، شوراي اسلامی شهر بوشهر، اداره‌کل محيط زيست، سازمان پسماند شهرداري و... نیز دیگر همراهان ما در برگزاری این نمایشگاه هستند.

یادآوری می‌شود، نمایشگاه عکس مستند «گُلی» با موضوع اعتیاد از پنجم تا سیزدهم اسفندماه از ساعت 17 تا 22 در عمارت بیلیارد (واقع در بافت تاریخی) پذیرای بازدیدکنندگان است.