نقدِ نگاه بالا به پایین فجر به انیمیشن

به گزارش «سیرنگ»، امیر سحرخیز کارگردان انیمیشن و طراح جلوه‌های بصری و عضو هیات مدیره انجمن صنفی انیمیشن در یادداشتی به حضور انیمیشن سینمایی «رهایی از بهشت» ساخته علی نوری اسکویی در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر اشاره کرده و درباره نامزد نشدن این اثر در بخش های مختلف، نادیده گرفتن آن در داوری ها و درنظر نگرفتن هرنوع تجلیل و توجهی برای آن از سوی دبیر جشنواره نکاتی را یادآور شده است.

متن یادداشت بدین شرح است: «سال ۱۳۸۷ در دوازدهمین جشن خانه سینما، کاندیدای دریافت جایزه بهترین جلوه‌های بصری برای فیلم «خواب لیلا» بودم. یادم هست که مراسم در برج میلاد برگزار می‌شد و ماه رمضان بود. ازدحام به حدی بود که امکان ورود به سالن را پیدا نکردم. معصومانه کارت دعوت کاندیداها را به دوستان تنومند «سکیوریتی» که مانند ماموران فیلم ماتریکس گوشی‌های بیسیم پیچ خورده در گوش و عینک‌های دودی داشتند نشان می‌دادم و آن‌ها هم این جمله را با خشمی فروخورده تکرار می‌کردند که: بفرمایید آقا!

حق هم داشتند. تمامی چهره‌های سینما بدون مشکل وارد سالن شده و با احترام به صندلی‌هایشان راهنمایی شدند. کسی من را نمی‌شناخت. نه من که بسیاری از چهره‌های سرشناس دیگر رشته‌ها مانند صداگذاری و تدوین و چهره‌پردازی از ورود منع شدیم. پس از مدتی به سختی وارد شدیم و اجازه یافتیم که ایستاده مراسمی را تماشا کنیم که خود صاحب مجلس ما را به آن دعوت کرده بود و ما اصراری برای حضور نداشتیم. جایزه‌ها اعلام شد و نام من خوانده شد! چون از دنیای انیمیشن به جلوه‌های بصری آمده بودم به شیوه «جری» از دست «تام»‌های تنومند حافظ امنیت مراسم فرار کردم و به روی صحنه رسیدم و جایزه را گرفتم. نفس زنان و عرق ریزان!

چهار سال پیش در مراسم سی امین جشنواره فجر، مشابه همین اتفاق برای دریافت سیمرغ بهترین جلوه‌های بصری افتاد! به قول آن لطیفه خیلی سنگ خوردم اما هر طور بود گرفتمش! امسال برای چندین بار برای همین رشته در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت جایزه بودم و به همین دلیل در مراسم دیشب حضور داشتم. اما این متن ابداً درباره خودم نیست، که این چند روز فقط به دلیل احتمال برداشت اشتباه از انصراف‌ها و شکایت‌های متعدد دیگر کاندیداها، از نوشتن و سخن گفتن در این زمینه خودداری کردم.

دیشب حتی احسان کرمی مجری برنامه جوایز فیلم‌های کوتاه و مستند و رشته‌های «فرعی» را با بی حوصلگی و شتاب‌زدگی تمام می خواند و از برگزیدگان درخواست می‌کرد که ترجیحا از سخن گفتن پشت میکروفن خودداری کنند اما از نامزدهای بازیگری و کارگردانی و سایر چهره‌های سینما «درخواست» می‌کرد که حتما چیزی بگویند.

امسال یک انیمیشن در این جشن حضور داشت که بدون اغراق و بدون جانبداری از بسیاری فیلم‌های نامزد و یا دریافت کننده جایزه بهتر بود.

سال‌هاست که انیمیشن در اسکار، در بسیاری رشته‌ها مانند موسیقی و صدا حکمرانی می‌کند. «آلن منکن» با ۸ اسکار موسیقی که تمامی آن‌ها از انیمیشن به دست آمده و «گری رایدستروم» صداگذار افسانه‌ای دنیای انیمشین نمونه‌هایی از این دست هستند. پیش از این‌که جایزه‌ای ویژه انیمیشن بلند در مراسم اسکار وجود داشته باشد، «دیو و دلبر» با فیلم‌هایی نظیر «سکوت بره‌ها» و «باگزی» نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم بود! این اتفاق پس از آن برای داستان «اسباب بازی ۳» نیز تکرار شد. «وال ای» و «بالا» کاندیدای دریافت اسکار در ۶ رشته بودند که فیلمنامه هم یکی از آن‌ها بود.

صدا و موسیقی تنها نمونه‌های کوچکی هستند که در آن می‌شد فیلمی مانند «رهایی از بهشت» را دید. حفظ حرمت میهمان با صاحب‌خانه است. زمانی برای رسیدن روی سن و گرفتن جایزه باید از دست ماموران سالن فرار کرد و حالا باید قرار گرفتن در بدترین سانس نمایش ممکن را تحمل نمود. دوستان عزیز برگزارکننده! راضی نشوید به گرم کردن تنور جشنواره با هیزم انیمیشن. برخلاف فیلم‌های داستانی، انیمیشن در عرض ۴۵ روز ساخته نمی‌شود. زحمت ۳ یا ۴ ساله لشگری از هنرمندانی که هیچ‌کدام برای شما چهره نیستند اما در میان خانواده انیمیشن ایران مفاخر خاموشی شمرده می‌شوند. با نگاه بالا به پایین خود بی اجر نکنید. شک ندارم هیچ کدام از عوامل انیمیشن «رهایی از بهشت» دل به سیمرغ نبسته‌اند، اما کمترین خواسته‌شان دیده شدن و برخورداری از احترامی یکسان بود با فیلم‌هایی که در بخش مسابقه بودند و با دست و سوت و خنده حضار بدرقه شدند.

اما علی اسکویی عزیز به نمایندگی از گروه انیمیشن «رهایی از بهشت» ناراحت نباش!

این مراسم مال ما نیست.

امیر سحرخیز»