پویش جمعه های عکاسی نام جمعیتی است که در بوشهر شکل گرفته و دو سال است که هر هفته جلسات، آموزش های عملی و نشست های تخصصی برگزار می کنند، جمعیتی عاشق و دوربین به دست که در قاب دوربین جا نمی شوند! 

به گزارش «سیرنگ» به نقل از ایسنا، این جمعه های کاربردی شامل تلاش و مدیریت و ایستادگی دو جوان است که در ادامه با گسترده شدن گروه و کمک گرفتن از دوستانشان و افرادی که جذب گروه شده اند کارهای بزرگی انجام داده اند، از طرح کتاب گردان تا آموزش و جلب اشتیاق اعضا تا برگزاری مسابقه عکس برتر و جایزه کتاب دادن از جیب خودشان که توانسته افراد زیادی را به این گروه وارد کند. در ادامه گفتگو با این دو جوان را می خوانید...

اتفاقی از درون

محسن طاهریان می‌گوید: دی ماه سال ۹۶ بود که از طریق فضای مجازی و اینستاگرام و از طریق استوری تعدادی از بچه ها را در روزهای جمعه دور هم جمع کردیم   و این دور هم جمع شدن ها از زمانی که ابوالفضل عزیز به جمع ما اضافه شد شکل منسجم تری پیدا کرد، اوایل ماجرا برایمان خیلی گنگ بود و همینطور این جمعیت توسط تبلیغات مجازی افزایش پیدا کرد و به سمت آموزش رایگان رفت، مدتی بعد متوجه شدیم که یک اتفاق از درون ما رخ داده است که ناخودآگاه کاری را انجام دادیم و آن این بود که می‌دیدیم تقریبا همه بچه ها و در واقع بچه هایی که در عکاسی فعالیت داشتند پس از یک سری آموزش‌ها رها می شوند و چیزی عایدشان نمی‌شد و بعد از یک مدت آموزش‌ها قطع شده است، و ما متوجه شدیم که خیلی ها در شهر ما با این موضوع درگیر هستند.

این عکاس جوان ادامه می دهد: ابوالفضل آموزش‌هایش را در گروه جمعه های عکاسی شروع کرد که الان نام آن پویش جمعه های عکاسی جوان است و از چندین ماه قبل ثبت شده و زیر نظر وزارت کشور انجمن کار می کند. سه گروه داریم، گروه اول روزهای سه‌شنبه فعالیت می‌کند و در خانه سمن‌های بنیاد ملی نخبگان مباحث نقد عکس، و پیش‌بینی‌های راجع به آینده و فعالیت هایی چون برگزاری نمایشگاه را با اعضایی که نسبت به بقیه فعال‌تر و حرفه ای تر هستند، بررسی می‌کنیم.

کلیت کار آموزش است

طاهریان توضیح می‌دهد: گروه دوم کارگاه متشکل از بچه هایی است که در سطح پایین‌تری فعالیت می‌کنند، از نظر تعداد در گروه اول و دوم 40 یا 50 نفر و در گروه مقدماتی که افراد جدید از طریق آن گروه وارد می شوند و بچه‌ها را می‌سنجیم و سطح بچه ها بررسی می شود تا آنها را گروه بندی کنیم. این داستان مرتبا طی سال ۹۷ و شروع ۹۸ اتفاق افتاده است، تقریبا می توانم بگویم که ما ۱۸۰ نفر عضویت داریم و حدود 70 درصد آنها فعال هستند و کلیت کاری که انجام می دهیم آموزش است و آموزش است و آموزش است...

ابوالفضل اَدیم با اشاره به دغدغه هایی که داشته است، عنوان کرد: برخی از افراد به دوره‌های آموزشی می روند و با در نظر گرفتن شکل آموزش، محیط آن و مطالب کم و زیادی که گفته می شود یا نمی شود، مبلغی پرداخت می شود و دوره تمام می شود اما علی رغم هزینه ای که انجام می‌شود -که الان خیلی هم گران شده- و انرژی و زمان صرف شده، اما فرد آنچنان که باید نمی تواند از این آموزش‌ها بهره برداری کند.

وی تعریف می کند که از ۱۶ سالگی و در انجمن سینمای جوان بوشهر وارد عرصه عکاسی شده است، و اینگونه می‌ افزاید: از همان زمان برگزاری کارگاه های آموزشی به مشکل برمی‌خورد و کارگاه ها و دوره های انجمن با تغییرات مدیریتی لغو می‌شد. ما ۴ یا ۵ دوره کارگاه را برگزار کردیم، از زمانی که حتی در زمینه عکاسی سواد خاصی نداشتم تا سال ۹۵ که آخرین کارگاه‌ها در انجمن سینمای جوان برگزار شد...

او با اشاره به اینکه پویش جمعه های عکاسی خودجوش شکل گرفته از عدم انتظار برای دریافت کمک از بخش های مختلف گفت. ابوالفضل می‌گوید: این اتفاق از محسن طاهریان شروع شد و دغدغه ما این بود که خودمان فارغ از اینکه مدیریت دولتی کمک کند و یا بحث بیلان کاری مدنظر باشد با هدف گذاری طولانی مدت عکاسانی که دوره های عکاسی را تمام می‌کنند و یا خیلی از کسانی که اصلا دوره نرفته اند و تنها علاقمند هستند را به نحوی پرورش دهیم و بتوانیم حداقل شروع هدف گذاری آنها را برای عکاسی مشخص کنیم که این کار در ابتدا آسان نبود.

روز اول خنده‌ام گرفت

ابوالفضل از روزهای اول می گوید: وقتی گروه جمعه های عکاسی تشکیل شد و رفتم دیدم خنده ام گرفت که چنین چیزی امکان پذیر نیست. شیوه کار جمعه های عکاسی بعد از مدتی به گونه‌ای شد که هر هفته اساتیدی را می آوردیم و در خصوص محورهای مختلف، تجهیزات عکاسی و یا ژانرهای مختلف توضیحات ارائه می‌شد. بعد از اینکه من وارد شدم، اول به عنوان مشاوره بود و به این نتیجه رسیدیم که هدف گذاری طولانی مدت انجام دهیم و اولین هدف برگزاری یک نمایشگاه در سال 97 بود که در مهرماه ۹۷ از خروجی کار اعضای انجمن برپا شد. بعد از آن هدف بر این قرار گرفت که در کنار آموزش ماهیت و خوانش عکس را به بچه هایی که در کارگاه‌ها حضور دارند آموزش می‌دهیم، دغدغه هایی را هم در کار وارد کنیم که به عنوان یک عکاس رسالت خود را انجام دهیم.

او اولین رسالت پویش را حساس کردن مردم به مواردی که راحت از کنار آن رد می شوند دانست و افزود: اتفاقاتی که در شهر رخ می‌دهد، مثل کودکان کار و حاشیه نشینی که نام آن را آسیب های اجتماعی گذاشته اند به گونه ای نمایش دهیم تا مردمی که از کنار آن راحت رد می شود کمی با آن درگیر باشند. اولین نمایشگاه آسیب های اجتماعی که در اردیبهشت ماه ۹۸ برگزار شد اولین مسئله این بود که اول خانواده‌ها را درگیر کنیم که چه اتفاقاتی در خانه ها می افتد و اولین موضوع مطرح شده فضای مجازی بود. در این راه دوستانی چون عبدالخالق عیسوندی، علیرضا حسن زاده فرد، و علی الخصوص کریم فائقیان بودند که راهنمای خیلی خوبی بوده و ما از این عزیزیان راهنمایی های خیلی خوبی گرفتیم و داوری های آثار را نیز این سه نفر انجام می‌دادند و در ادامه کار نیز از این پیشکسوتان استفاده کردیم.

اَدیم با توضیح دغدغه های اجتماعی که در نظر داشته اند گفت: برای نمایشگاه دوم "آسیب های اجتماعی" از آذر ماه ۹۷ و اوایل اسفند ماه یک فراخوان استانی منتشر شد و از شهرهای جم، عسلویه، کنگان، گناوه، برازجان، اهرم و خورموج برای ما عکس ارسال کردند و نکته مهم اینکه بازخورد بسیار بالا بود و همیشه نمایشگاه شلوغ بود. هر دو نمایشگاه در گالری حوزه هنری و با همکاری حوزه هنری بوشهر برگزار شد.

توکل و آغاز

محسن طاهریان در پاسخ به توجیه اقتصادی و چگونگی حل این مسئله در روند فعالیت های پویش جمعه های عکاسی گفت: اولین بحثی که کنار گذاشتیم و به آن فکر نکردیم سود مالی و یا اقتصاد بود، ما یک برگ برنده بسیار خوب و بزرگ داریم و آن یک جمعیت جذاب از لحاظ تعداد است و ما هر زمان که خواستیم حرکتی را آغاز کنیم و یا نمایشگاه بگذاریم به واسطه خود بچه‌ها و اینکه تک‌تک پول گذاشتیم، نمایشگاه اول به همین شکل برگزار شد و در نمایشگاه دوم دکتر برزگرزاده، مدیرکل دفتر امور اجتماعی استانداری بوشهر حمایت کردند و ما توانستیم فراخوان منتشر کنیم. هزینه های زیادی داشت و اولش فکر می کردیم که چطور هزینه های جانبی و جایزه ها را تامین کنیم، اما از طرفی همه اینها به واسطه ی جمعیت خوبی که داشتیم انجام شد. در نمایشگاه اول به این شکل بود که هر کدام از بچه ها عکس های خود را چاپ کردند اما چون تازه گروه را ثبت کردیم برای سال جدید می توانیم برای تامین هزینه اساتید و دعوت از آنها و یا استفاده از کتابخانه و راه‌اندازی نمایشگاه ها حق عضویت دریافت کنیم، ولی واقعیت این است که از اول به هزینه ها فکر نکردیم و یک کار دلی بود، به اینکه از کجا می آید فکر نکردیم، توکل کردیم و آغاز!

یک قدم رو به جلو

ابوالفضل اَدیم با بیان اینکه برپایی نمایشگاه بسیار کار سنگین و دشواری است، گفت: داوران ما را می شناختند که به دنبال موضوع اقتصاد نیستیم به همین دلیل با اینکه وظیفه ما بود اما تا الان هزینه ای به داوران پرداخت نکرده ایم. هزینه های جاری مثل طراحی پوستر، تراکت ها را خودم تسلط دارم، بقیه کارها نیز با همکاری دوستان و ادیت تصویر را کیوان آذرشب انجام میداد و کیوان در نمایشگاه دوم به عنوان دبیر هنری جشنواره و نمایشگاه تاثیر خیلی بالایی داشت. پس یک سری از هزینه ها را به این شکل کنار گذاشتیم و بخشی را هم که باید هزینه می کردیم از جیب می گذاشتیم تا اینکه NGO ثبت شد و مسئله کمی برای ما راحت تر شد و این یک قدم رو به جلو بود.

او درباره وضعیت عکاسی در شهر بوشهر و عکاسان استان می گوید: بین سال‌های ۸۸ تا ۹۱ یا ۹۲ انسجام عکاسی در بخش عمده‌ای از بوشهر در دست سینمای جوان بود و موفقیت خوبی هم داشت یعنی افرادی که فعالیت می‌کردند برجسته کشوری بودند و الان هم داریم که خیلی هم بالاتر هستند، اما فرقش این است که بچه ها به عنوان یک گروه شناخته می شدند و تنها رقیب های ما در عکاسی مشهد و تبریز بودند. در تمام جشنواره ها نفر اول بودیم و رقبای زیادی نداشتیم، اما به هر دلیلی این انسجام شکسته شد و تعداد زیادی گروه های عکاسی به وجود آمد و الان هم هست. نفراتی هم به شکل انفرادی کار می کنند و افتخارات جهانی دارند و در سطح کشور و استان بوشهر شناخته شده هم هستند. در کل وضعیت خوب است اما این موضوع را مقطعی می بینیم، چون که ما در بوشهر عکاسی هیچ انسجام و وحدتی وجود ندارد و چند دستگی به وجود آمده است.

چرا در بوشهر یک ماراتُن عکاسی نداریم؟

ابوالفضل با بیان اینکه شاید یکی دو بار تلاش شده که این گروه ها دور هم جمع شوند، گفت: من یکی از دلایل این عدم انسجام و یا انفرادی کار کردن، و اشکال کار را در منفعت طلبی می‌بینم، چون یک هزینه هایی از طرف ارگان‌ها انجام می شود و مسئله این است که بحث منفعت زیاد وسط می‌آید و آن افرادی که رابطه های بیشتری دارند کار خود را پیش می‌برند و همین مسئله باعث شده که ما در یک جایی متوقف شویم و در همان سطح بمانیم. در حالی که ما باید زیر یک پرچم به نام بوشهر فعالیت کنیم و هرکس بتواند کار خود را انجام دهد و یک گوشه کار را در دست بگیرد. چرا ما در بوشهر یک ماراتن عکاسی نداریم؟ در شهرهای دیگر که بعد از ما شروع کرده اند متحدتر کار می کنند و حمایت هم می شوند.

وی ادامه می دهد: چیزی که ما باید مدنظر قرار دهیم این است که عمر این گروه عکاسی چقدر است، زمانی که شروع کردیم یک سری مشکلات اولیه حتی در دوربین دست گرفتن، و تنظیمات و شناخت دوربین آن وجود داشته و ما باید طی یک پروسه و پله پله این مشکلات را حل می‌کردیم. بدون هیچ امکاناتی یک کار را شروع کردیم که مقداری تجربه در آن دخیل بود و بخشی را هم باید در طول زمان تجربه می‌کردیم.

سورپرایز در راه است  

طاهریان با اشاره به موضوع و آموزش توضیح داد: ما بچه ها را جدا کردیم و متوجه شدیم که با افرادی باید یک‌سری موضوعات را به شکل آموزشی کار کنیم که اساس کار به جایی برسد. این اتفاق به سمتی رفت که اعضای گروه اصلی را به سمت موضوعات مختلف پیش بردیم، الان هر کسی در هر ژانری که می خواهد می تواند با موضوعی که به او می دهیم آغاز به فعالیت کند. روی این موضوع تمرکز کردیم، آموزش ها هم به جا بوده و ما به دنبال یک حداقل و اساس بودیم که حاصل شده است، در این مدت ابوالفضل عزیز زحمت کشید و آموزش ها را ارائه داد، کیوان آذرشب نیز به ما کمک کرد و همچنین اساتید دیگر که همراه ما بودند. این اساس شکل گرفت و ما از نیمه دوم سال ۹۷ به بعد بر روی آن تمرکز کردیم. هدف کار گروه هم همین است که مداوم روی موضوعات مختلف تمرکز کند، خروجی بگیرد، فعالیت بچه ها بیشتر شود و در این میان سطح آموزش‌ها بالاتر می رود. موضوع هم داریم اما آن را بیان نمی کنیم چون می‌خواهیم که سورپرایز باشد.

ابوالفضل از مشخص شدن موضوع و تشکیل کارگروه های مستند اجتماعی، پرتره، طبیعت و... خبر داد و اظهار کرد: آموزش‌ها در سطوح بالاتر دنبال می شود و محوریت مستند اجتماعی و در کنار آن هرکس علاقه ای را که دارد دنبال کند. در بحث عکاسی انفرادی یک نفر است و کمتر کسی این کار را انجام می دهد که دانش خود را تقسیم کند. ما سعی می کنیم فراتر باشیم، یعنی هم هدف گذاری کنیم و هم آینده نگری داشته باشیم چون هر موضوعی را که اساس قرار دادیم به آن رسیده‌ایم، هدف نهایی جمعه های عکاسی هم این است که پس از تشکیل کارگروه ها، از یک نفر به عنوان عکاس خروجی بگیریم و نمایشگاه تشکیل شود. ولی به این سادگی نیست و در طی کار پیچیده تر می شود.

هیچ جمعه ای نبوده که کمتر از ۵ نفر به جمع ما اضافه شوند

طاهریان در خصوص ریزش ها و افرادی که از گروه جدا می شوند، اینگونه گفت: هر فعالیتی و جمعی ریزش خواهد داشت، اما ورود به گروه جمعه های عکاسی خیلی بیشتر از ریزش است. شاید بتوان گفت در یک سال اخیر هیچ جمعه ای نبوده که کمتر از پنج نفر به جمع ما اضافه شوند، یعنی هر هفته حداقل ۵ نفر به جمع ما اضافه شده و طی 6 ماه اخیر حتی در هوای گرم تابستان هر بار که جمع شدیم حداقل پنجاه نفر حضور داشته اند. کسانی ریزش می کنند که مقطعی کار می کنند و یا عکاسی اولویت زندگی آنها نبوده است، چون فکر می‌کنم چنین فعالیتی با این تعداد و با توجه به ماهیت گروه بنا بر ریزش داشت خیلی بیشتر از این ریزش را تجربه می کردیم، اما به گونه ای برنامه ریزی کردیم که هر هفته برای بچه ها جذاب باشد و اتفاقات جدیدی رقم بخورد و هر کسی که به گروه وارد می شود این فعالیت بسیار برایش جذاب است و معمولا بچه ها با ما همراه هستند و خیلی کم اتفاق می‌افتد که ریزش داشته باشند.

اَدیم هم نظرش را اینگونه بیان می کند که در دوره های مختلف زندگی دغدغه‌ها فرق می کند و این اتفاق در گروه ما نیز رخ می‌دهد، البته با اکثر بچه ها در ارتباط هستیم.

او با گفتن از افتخارات گروه و استعدادهایی که در پویش جمعه های عکاسی کشف شده اند، ادامه داد: سال گذشته تعدادی از بچه ها در جشنواره بین المللی خیام شرکت کردند که یکی از بچه ها برگزیده و لوح تقدیر گرفت چون تعداد ورودی این جشنواره بیش از ۲5 هزار عکس است اهمیت دارد. یکی دیگر از بچه ها نیز در جشنواره سلامت روان جزو فینالیست‌ها در یکی از بخش ها بود. همچنین در جشنواره قزوین و نمایشگاه دوربین دات نت نیز تعدادی از بچه ها اثر ارائه دادند، یکی از افتخارات ما این است که یکی از هنرجویانی که در نمایشگاه استانی پویش جمعه های عکاسی که عکاسی را از صفر با خودمان شروع کرده جز سه نفر برتر قرار گرفت.

جمعه های عکاسی اوج خیلی خوبی داشته است

ابوالفضل با بیان اینکه گروه جمعه های عکاسی اوج خیلی خوبی داشته است، گفت: یکی از دلایل ادامه کار نیز همین بود که موفقیت بچه های خودمان را می‌دیدیم. من روز اول که محسن طاهریان را دیدم و پوزخند زدم به این کار. اما بعد دیدم این موضوع گسترده تر می‌شود و گروه بدون اینکه با کسی رابطه بگیرد جایگاه خود را پیدا می‌کند و بزرگ تر شده و پیش می رود.

وی با بیان مشکلاتی که اواخر سال قبل برای برگزاری نمایشگاه داشته اند، گفت: البته از طرف شورای شهر مساعدت هایی شده است، ولی مراجعه و ارتباطی به آن صورت نداشته ایم.حوزه هنری بوشهر و آقای پارسایی فر نیز کمک های خوبی داشتند. مجموعه بنیاد ملی نخبگان از گروه حمایت کرد و خانه سمن ها که به نوعی محل اجتماع سه شنبه های گروه بود، همچنین خانم اکبری از دفتر امور اجتماعی استانداری بوشهر که در جریان ثبت گروه کمک زیادی کردند. 

رویاهایی که به واقعیت می رسند...

محسن طاهریان با اشاره به اینکه از اول داستان رویا پردازی کرده اند و به آن رسیده اند، ادامه داد: اول که جایی را نداشتیم و می‌گفتیم یعنی می شود که یک جایی داشته باشیم و هفت نفر بودیم و یک وقتهایی خودمان هم به رویاهایمان خندیدیم ولی بعد اتفاق افتاد. چیزی که در فکر من بود این بود که خانه ای باشد به نام جمعه های عکاسی و تمام فعالیت های گروه آنجا انجام شود و جمعه های عکاسی یک گالری خوب برای خودش داشته باشد، بارها به ابوالفضل گفته‌ام که به این فکر می کنم که یک روزی این اتفاق خواهد افتاد.

او روند رخ دادن این اتفاقات و پیشرفت گروه را با جلب حمایت ها سریع تر پیش‌بینی کرد و گفت: رسیدن به این موفقیت‌ها بدون حمایت از ارگان‌ها واقعا مانند یک رویا می‌ماند.

این عکاس بوشهری با اشاره به جذب افراد از سنین مختلف در گروه جمعه های عکاسی گفت و افزود: اتفاقا کسانی که سن بیشتری دارند خیلی جذاب تر هستند و کنار آنها بودن به خود من حس خیلی خوب و جدیدی می‌دهد. برخورد ما با مخاطبان و اعضای گروه همیشه خیلی دوستانه و نزدیک بوده و اینکه همه –در هر سنی که هستند- خیلی راحت فعالیت می کردند. الان هم داریم کسانی که نسبت به بقیه سن بیشتری دارند و فعالیتشان خیلی خوب و چشمگیر است. 

ابوالفضل در مورد تجربیات ارتباط با اعضای گروه می گوید: خانم حدودا ۶۰ ساله ای در گروه هست که فوق العاده زیبا عکاسی می کند و دید فوق‌العاده حرفه‌ای دارد که این خیلی جذاب است. تعداد زیادی عکس در این مدت دیده ایم که این در تجربه خود ما و روند کاری ما خیلی تاثیر داشته است. اینکه می‌بینیم یک نفر با سن بالا و در گرما و سرما و شرایط آب و هوایی بوشهر با زحمت می آید و با شوق و ذوقی عکاسی می کند و چه دید جالبی به محیط اطراف و شهر خودش دارد.

خواستیم و توانستیم

او معتقد است که اگر جمعه های عکاسی تا همین حد و همین جا رسیده است کار دو نفره و سه نفره بوده است، منِ ابوالفضل اَدیم و محسن طاهریان و کیوان آذرشب که بحث مهم مدیریت و جمع کردن و نگه داشتن بچه ها بسیار مهم بوده است. شاید ما به عنوان مدرس و کسی که کارگروه ها و بچه ها را هدایت می کند بعضی جاها اخلاقمان تند شود و یا اینکه پیش بینی صحبت هایمان را نکنیم و مهمتر از همه این است که چه کسی و چطور این مسائل را مدیریت کند که آقای طاهریان خیلی خوب توانسته این جریان را مدیریت کند. البته باز هم بگویم ما دو جوان ۲۷ ساله هستیم و کیوان نیز 26 ساله است، اما خواستیم و توانستیم. 

ترکیب علم و جسارت  و عشق

طاهریان می‌گوید: کیوان آذرشب در یک مقطعی و بعد از گذر مدتی به ما ملحق شد و همیشه صحبت این بود که من جسارت این کار را داشتم و ابوالفضل علم آن را داشت و این وسط ترکیبی از دو سه نفر اتفاق افتاد که هر کدام در یک نقطه ای قوی بودند و چیزی باقی نمی ماند که کسی بخواهد آن را پر کند. در یک زمان زیادی ریز به ریز کارها را خودمان انجام دادیم و یک جاهایی شاید دو نفری کارهایی را انجام دادیم که هیچ کسی با مدیریت این تعداد انجام ندهد و ما با عشقی که در دل داشتیم آن را تا اینجا انجام دادیم.

ابوالفضل در آخر می گوید: هیچ جلسه ای نبود که در آن بچه ها چیز جدیدی را یاد نگیرند و این برای ما از روز اول مهم بود و تلاش زیادی برای این هدف انجام دادیم و زمان زیادی را صرف آموزش بچه ها کردیم. و من معتقدم که کار ارزشمندی است و ما دو نفر در هیچ مقطعی از این کار پشیمان نخواهیم شد.