آیین پایانی این جشنواره غیررقابتی که با موضوع «جشن گفت‌وگوها» به مدت پنج روز از 16 تا 21 دی‌ماه جاری در بوشهر برگزار شد، به بهانه تجلیل از هنرمندان پیشکسوت تئاتر این کهن‌دیار برنامه‌ریزی شده بود که با حضور ارمغان بهداروند مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی کشور، اتابک نادری مدیر امور استان‌های اداره‌کل هنرهای نمایش کشور، حمیده ماحوزی مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر، آنیتا مظفری معاون فرهنگی این‌ اداره‌کل، عباس برزگرزاده مدیرکل امور اجتماعی استانداری بوشهر و خیل عظیمی از هنرمندان و تئاتردوستان بوشهر در کافه حاج رئیس (بافت تاریخی بوشهر) برگزار شد.

 

جشنواره‌ای که در آن چهره‌هایی چون ایرج صغیری، احمد آرام، مرتضی فیروزی، عباس و اصغر جوادی و... حضور داشتند و به لطف و اعتبار آن افزوده بودند. اجرای این برنامه را در بخش‌های ابتدایی جواد متین، بازیگر و منتقد تئاتری برعهده داشت. پس از تلاوت کلام‌الله مجید و پخش سرود ملی ایران، مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر به دعوت مجری به روی سن آمد و به ایراد سخن پرداخت.

 

 

حمیده ماحوزی در این آیین گفت: این جشنواره در قالب سی و ششمین جشنواره تئاتر بین المللی فجر برپا شد که در آن میزبان گروه‌های نمایشی از استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال بختیاری، تهران و بوشهر بودیم تا هنرهای خودشان را در عرصه تئاتر به‌منصه ظهور بگذارند.

وی در ادامه با تاکید بر این‌که خلق آثار هنری به‌خصوص در حوزه تئاتر محصول اندیشه ارزشمند هنرمندان تئاتر است که در قالب باورها، اعتقادات و زندگی روزمره مردم در فضایی زنده روی صحنه می‌برند، افزود: این کار بسیار ارزشمند به‌صورت رو ‌در‌ رو و صمیمی با مخاطبان صورت می‌گیرد. معتقدم که هرچقدر ما بتوانیم هنر تئاتر را در جامعه قوت ببخشیم بسیاری از مشکلات و مسائل جامعه را درمان خواهیم کرد. بنابراین ما هر ساله با شور و شوق خاصی اقدام به برپایی این جشنواره می‌کنیم تا مشوقی باشد برای هنرمندان به‌خصوص هنرمندان بوشهر که یکی از قطب‌های مهم تئاتر کشور به‌شمار می‌رود.

 

امیدواریم بتوانیم هر سال این جشنواره را برپا کنیم و میزبان جشنواره تئاتر استانی فجر باشیم. در پایان جا دارد از همه پیشکسوتان هنر تئاتر که در این محفل حضور دارند، صمیمانه تشکر کنم.

 

در این بخش از کارشناسان اداره‌کل هنرهای نمایشی کشور و مهدی نصیری، رئیس خانه منتقدان تئاتر کشور که در این جشنواره حضور و تعامل سازنده‌ای با انجمن هنرهای نمایشی استان داشتند، تقدیر به‌عمل آمد. سپس نماهنگ کوتاهی که به همت هنرمندان تئاتری در خصوص جشنواره تهیه شده بود، پخش شد. در ادامه از یادمان این رویداد هنری که شامل تمبر جشنواره می‌شد، رونمایی شد و بلافاصه بعد از این آیین، گروه موسیقی محلی به سرپرستی امین فیروزی‌پور به روی سن آمد و لحظات شادی را برای حاضران آفریدند که با اقبال روبه‌رو شد.

 

سپس به دعوت جواد متین، ایرج صغیری، احمد آرام و ارمغان بهداروند برای رونمایی از تازه‌ترین به نام «ادبیات نمایشی در بوشهر» اثر جهانشیر یاراحمدی، بازیگر، پژوهشگر و نویسنده هم‌استانی به روی سن آمدند و از این کتاب پرمحتوا و ارزشمند رونمایی کردند. در این بخش مجری برنامه یاراحمدی را برای ایراد سخن فراخوند.

 

 

 رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان بوشهر در این آیین گفت: من معتقدم که برپایی جشنواره‌های استانی فجر در استان‌ها می‌‌‌تواند باعث تبادل تجربیات بشود. اما نکته بسیار مهمی که لازم می‌دانم اینجا به آن اشاره کنم، این است که مراتب اعتراض شدیدم را به نمایندگی از سوی انجمن هنرهای نمایشی استان به نحوه برخورد گروه به‎ظاهر حرفه‎ای اعلام ‌کنم که اجرای خود را در بوشهر نه در دقیقه نود، بلکه در دقیقه نود و هشت لغو کردند.

 

حرفه‌ای بودن به سن و سال نیست. این عمل آنها به‌شدت موجب ناراحتی هنردوستان و هنرمندان تئاتری بوشهر شد البته تمام وجوهی که عزیزان برای تهیه بلیت هزینه کردند، از طریق سامانه بازگردانده می‌شود اما ما هم در انجمن هنرهای نمایشی این خسارت‌ها را حتما دنبال خواهیم کرد. 

 

یاراحمدی سپس خطاب به عوامل برگزاری جشنواره افزود: از همه شما عزیزان که تلاش کردید تا این مراسم زنده و پابرجا بماند، هرچند که مشکلات بسیار فراوانی پیش رویمان بود،سپاسگزارم.

 

وی سپس در پایان در خصوص دلیل برگزاری آیین پایانی جشنواره استانی تئاتر فجر در بوشهر گفت: این آیین صرفا به‌منظور قدردانی از زحمات بی‌پایان پیشکسوتان تئاتر استان برگزار شده است و در این محفل گرد هم جمع آمده‌ایم تا اخلاق را رعایت کنیم. من از همان اولین روزی که کارم در انجمن هنرهای نمایشی استان شروع کردم، در دفتر کارم نوشتم؛ «تجلیل از هنرمندان پیشکسوت (وظیفه + عشق)»، چراکه این دین بر گردن ماست اما هر چه تلاش کردیم باز هم خرما بر نخیل است.

 

امیدوارم که نسل من و نسل بعد از من از تجربیات همه شما پیشکسوتان و بزرگواران بیاموزد و هنر شما چراغ راهی بشود برای همه کسانی که در راه تئاتر فعالیت می‌کنند.

 

 رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان در پایان با تاکید بر این‌که من بارها گفته‌ام اینجا شهری است که ایرج صغیری در آن نفس می‎کشد، پس هر فرد و هر گروهی که می‎خواهد در بوشهر به اجرا بپردازد، باید افتخار کند که چنین فرصتی را به‌دست آورده است (که این گفته وی با تشویق طولانی‌مدت حاضران روبه‌رو شد)، یادآور شد: با دیدن برخی از رفتارها از سوی گروه‌های حرفه‌ای پایتخت‌نشین در پایان باید معترف شوم که هر چه به جلوتر می‌رویم بیشتر به عمق گفته‌های استاد صغیری می‌رسم، وی سه سال پیش در آیین برگزاری جشنواره فجر گفت: «گذشت که اتفاقات خجسته تئاتری دیگر از پایتخت به سراسر ایران برود، تمام شد... بلکه دیری نخواهد گذشت که این استعدادهای درخشان شهرستانی هستند که تئاتر پایتخت را در انحصار خود درخواهند آورد». 

 

پس از پایان سخنان یاراحمدی، مجوز پنج گروه نمایشی که برای ادامه فعالیت هنری‌شان تمدید شده بود با حضور ارمغان بهداروند، حمیده ماحوزی و... به سرپرست‌ گروه‌ها داده شد، این گروه عبارت بودند از: گروه نمایش «آفرینگان» دیّر، «خاک» از بوشهر، «گلینا» از بوشهر، «نجیرم جوان» و «آریو» از تنگستان. در ادامه مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی کشور به ایراد سخن پرداخت. 

 

 

ارمغان بهداروند نیز در این آیین باشکوه گفت: سومین جشنواره فجر استانی که در بوشهر برپا شد، وفای عهد اداره‌کل هنرهای نمایشی کشور به هنرمندان مطالبه‌گر تئاتر است. در یکی دو ماه گذشته دوستان مطالبه‌گر خواهان اجرای این جشنواره بودند که در استان بوشهر اجرا شود و خواهان دیده شدن هنرمندان شهرستانی در جشنواره فجر بودند.

 

وی در ادامه با بیان این‌که خوشبختانه امروز شاهد برگزاری جشنواره استانی تئاتر فجر هستیم که در شش استان کشور برگزار شد، افزود: برگزاری این رویداد در بوشهر قدمت دارد، چراکه امسال سومین سالی است که بوشهر میزبان جشنواره استانی تئاتر فجر بود. 

 

مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی کشور در پایان با یادآوری این‌که همان‌طور که از شعار جشنواره پیداست، این رویداد، «جشن گفت‌وگو» است، تصریح کرد: واقعا ناگفته پیداست که چقدر جای مقوله گفت‌وگو در مناسبات اجتماعی و فرهنگی ما خالی است. امیدواریم تئاتر به‌عنوان اجتماعی‌ترین هنر روزگارمان که نفس‌به‌نفس مردم است، پاسخگوی نگاه، نظر و اراده آنها باشد.

 

از این‌رو، پیش از آن‌که به فکر سیاه و سفید اجرای آثار هنری باشیم، به فکر اجرای تئاتری باشیم که مردم آن را ببینند و از آن لذت ببرند. هنر تئاتر به‌عینه خلق گفت‌وگوست! امیدواریم که این گفت‌وگو‌ها ادامه پیدا کند و به سرشت و سرنوشت مردم ما بیشتر نزدیک شود.

 

در پایان این آیین از هنرمندان پیشکسوت تئاتر بوشهر با اجرای منحصربه‌فرد و صمیمانه شاهین بهرام‌نژاد -که اجرای بخش دوم این جشن را برعهده داشت- صورت گرفت. در این آیین از حیات هنری و هنر فاخر ایرج صغیری، احمد آرام، منصور بهرامی، ناصر ندافیان، اصغر جوادی، محمد ابراهیم‌زاده، حمید باغکی، عبدالله دشتی‌فرد، کورش زنگویی، آذر زیتونی، محمد لطفی، عباسعلی معتمدی، محسن مکاری‌پور، مرتضی فیروزی، عباس جوادی، فخرالدین فخری، غلامرضا فرج‌زاده و غلامحسین بارونی با اهدای لوح سپاس تجلیل شد.

 

 

در حاشیه این آیین به سراغ اتابک نادری، مدیر امور استان‌های اداره‌کل هنرهای نمایشی کشور رفتیم و گفت‌وگوی کوتاهی را با وی صورت دادیم. وی در پاسخ به این پرسش که برنامه انجمن هنرهای نمایشی در سال جاری برای تئاتر استان‌ها چه بوده است؟ و فکر می‌کنید در این برنامه تا الان چقدر موفق ظاهر شده‌اید، به بامداد جنوب گفت: ارتقای فرهنگ هنر تئاتر سرلوحه همه کارهای ماست؛ چه در مرکز، چه در استان‌ها. از این‌رو، گام نخست ما در استان‌ها، شناسایی گروه‌های فعال و حرفه‌ای، تقسیم‌بندی آنها و ثبت در سامانه بود، گام دوم تقویت انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها، برگزاری انتخابات هیات رئیسه‌ انجمن‌ هنرهای نمایشی با رای هنرمندان آنجا و گام سوم نگاه به زیرساخت‌ها، تقویت جشنواره‌‌های رسمی، ایجاد تور تئاتر به‌منظور تبادل ایده و تجربیات میان هنرمندان استان‌های مختلف بود.

 

در سال جاری نیز مشارکت در تولید آثار نمایشی برای ایجاد هنر تئاتر برای اجرای عمومی و استمرار و افزایش اجراهای عمومی در استان‌ها مهم‌ترین اهداف ما را تشکیل می‌داد که به روی آن زیاد کار کردیم.

 

نادری همچنین در پاسخ به این سوال که به‌نظر شما چقدر شعار «تئاتر برای همه» به جذب مخاطب تئاتر کمک کند، به‌ویژه در مناطقی که از مرکز دورتر بودند، توضیح داد: بله موفق بوده البته تاکید کنم که جشنواره‌ای مثل جشنواره استانی فجر، جشنواره رقابتی نیست، صرفا برای افزایش مهارت هنرمندان و اجراهای عمومی برگزار می‌شود. این شعار یک‌شبه محقق نشده و برای تحقق آن زیرساخت‌ها توسعه یافته تا به این نقطه رسیده‌ایم.

 

استان بوشهر از پتانسیل‌های هنر تئاتر کشور است که ما حساب ویژه‌ای روی آن باز کرده‌ایم؛ به‌خاطر داشتن انجمن و تئاتر‌شهر فعال، از این‌رو جزء استان‌های حرفه‌ای کشور محسوب می‌شود.

 

وی در خصوص این‌که آیا افزایش سه برابری بودجه تئاتر کشور به بهبود بودجه تئاتر استان‌ها کمک می‌کند و این افزایش اعتبار در کدام بخش محقق خواهد شد، بیان کرد: اردیبهشت هر سال جدول برنامه و بودجه تئاتر در قالب تفاهمنامه تنظیم می‌شود، بنابراین صحبت کردن در این خصوص کمی زود است؛ البته شک نکنید این افزایش بودجه شامل حال استان ها نیز خواهد شد، برای مثال، اگر سال گذشته 10 میلیون تومان به انجمن هنرهای نمایشی استانی تعلق می‌گرفت، امسال این مبلغ به ۱۵ میلیون افزایش می‌یابد. در بخش تولیدات نیز اگر به گروه‌های نمایشی یک میلیون تومان داده می‌شد، امسال این کمک به دو و نیم میلیون افزایش می‌یابد. البته با توجه به پویایی هنر تئاتر بوشهر ما هم سعی کرده‌ایم که بودجه مناسب و درخوری برای این استان در نظر بگیریم.

 

مدیر امور استان‌های هنرهای نمایشی کشور در پاسخ به این پرسش نیز که آیا برای گروه‌های برتر استان که به جشنواره‌های ملی و بین‌المللی راه پیدا می‌کنند، بودجه خاصی را در نظر می‌گیرید، گفت: بله، در جشنواره‌های معتبری که به‌همت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اسلامی برگزار می‌شود، گروه‌های نمایشی برای حضور در این رویدادها ورودی می‌گیرند، به‌گونه‌ای که از دو سال پیش، هر گروه نمایشی برگزیده می‌شود، مبلغ دو میلیون تومان به عنوان هدیه دریافت می‌کند؛ البته سعی کرده‌ایم که این موارد را به‌عنوان موارد تشویقی و حمایتی در نظر بگیریم.

 

نادری در پایان در پاسخ به این سوال (که در واقع گلایه بود) که لغو اجرای دو گروه نمایشی تهران از سوی کارگردان‌های اثر که قرار بود در این رویداد به روی صحنه بروند، موجب ناراحتی هنرمندان و هنردوستان تئاتری بوشهر شد، آیا برخوردی با این گروه‌ها صورت می‌گیرد که دیگر شاهد بروز چنین رفتارهای غیراخلاقی از سوی گروه‌های حرفه‌ای نباشیم، توضیح داد: متاسفانه مشکلات همیشه هست. بازیگر گرفتار می‌شود، مریض می‌شود.

 

البته در این خصوص بی‌مبالاتی هم صورت گرفت. من نمی‌خواهم این کار آنها را توجیه کنم ولی این گروه‌ها نگاه از بالا به پایین به شهرستان‌ها نداشتند، چون اگر این نگاه وجود داشت از همان آغاز می‌توانستند بگویند که ما برای اجرا به بوشهر نمی‌رویم. حال گروه آقای سلیمی در شرایطی قرار گرفت که به‌دلیل تغییر یکی از بازیگران نتوانست به مرحله آمادگی برسد، از این‌رو، برای جلوگیری از اجرائی ضعیف انصراف خود را اعلام کردند.

 

این در حالی است که واقعا سهراب سلیمی بسیار ناراحت بود و بسیار عذرخواهی کرد که این حرکت وی حمل بر بی‌احترامی نشود. نباید فراموش کنیم که اجرای زنده همیشه مشکلاتی را با خود به همراه دارد. من به‌شخصه بابت این رفتار از همه هنرمندان و جامعه هنری و تئاتری بوشهر عذرخواهی می‌کنم. شاید یک سر قضیه هم به‌خاطر کم کاری من مسوول بوده است و نگاه بالادستی را هم کتمان نمی‌کنم.

 

در پایان یادآوری می‌شود، سومین جشنواره استانی تئاتر فجر در بوشهر از 16 تا 22 دی‌ماه 96 به‌دبیری جهانشیر یاراحمدی در تئاتر شهر و بافت تاریخی بوشهر برگزار شد. اجرای نقالی (نگار مکاریان)، برگزاری محفل خاطره‌بازی با حضور پیشکسوتان تئاتری بوشهر، برگزاری ورکشاپ‌های تخصصی و.. بخش‌هایی جانبی این جشنواره را تشکیل می‌داد، نقطه قوت این جشنواره این بود که افزون بر اجرای بخشی از آن در بافت تاریخی بوشهر و سود جستن از معماری بی‌نظیر آن، زمینه گفت‌وگوی پیشکسوتان و جوانان هنر تئاتر را فراهم آورد.